به گزارش روز سه‌شنبه ایرنا از پایگاه اطلاع‌رسانی و پایش آثار اقتصادی کرونا، شیوع جهانی ویروس کرونا و لغو هزاران پرواز در جهان، آینده بقای شرکت‌های هواپیمایی را با چالش‌های جدی روبه‌رو کرد و ایرلاین‌های ایرانی نیز از این قاعده مستثنی نبودند. شرایط سخت اقتصادی ناشی از تحریم در سال‌های اخیر مشکلات بسیاری برای شرکت‌های هواپیمایی ایرانی ایجاد کرده بود که کرونا مشکلات را چند برابر کرد.
چندی پیش، «مقصود اسعدی سامانی» دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی، درباره میزان خسارت‌های وارد شده به شرکت‌های هواپیمایی ناشی از شیوع ویروس کرونا گفت: برآوردهای انجام شده نشان داد که تا ۱۵ فروردین‌ماه سال ۹۹ شرکت‌های هواپیمایی ایرانی حدود سه‌هزار میلیارد تومان و تا پایان فروردین‌ماه نزدیک به چهار هزار میلیارد تومان زیان دیدند و این خسارت در ماه‌های بعدی نیز ادامه یافت.
به گفته اسعدی سامانی، به‌طور تقریبی شرکت‌های هواپیمایی ایرانی پس از فروردین‌ماه نزدیک به یک‌هزار میلیارد تومان به صورت ماهانه عدم‌النفع (خسارت ناشی از انجام نشدن پروازها) داشته‌اند.
حمایت از این شرکت‌ها با توجه به وضعیتی که کارشناسان این حوزه توصیف می‌کردند، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر بود و در نتیجه بخشی از تسهیلات حمایتی دولت برای کسب و کارهای متضرر از کرونا به شرکت‌های هواپیمایی ایران اختصاص داده شد. چنان‌چه وزیر راه و شهرسازی نیز در اواخر سال گذشته گفت: ایرلاین‌های کشور تاکنون ۲ هزار و ۵۵۴ میلیارد تومان تسهیلات ناشی از کرونا دریافت کرده‌اند. این آمار مربوط به تسهیلات همه شرکت‌های هواپیمایی به جز ۴ شرکتی است که هنوز موفق به نهایی کردن فرایند دریافت تسهیلات خود نشده‌اند.
زمان بازپرداخت تمدید شود
در همین زمینه، «اصغر عبدالله پور» رییس هیات مدیره و مدیرعامل هواپیمایی تابان در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی و پایش آثار اقتصادی کرونا گفت: ما در هواپیمایی تابان ۶۰ میلیارد تومان تسهیلات کسب و کارهای آسیب دیده از کرونا را دریافت کرده ایم که کمک خوبی برای ادامه فعالیت ما بوده است و در واقع باید بگویم که این صنعت را نجات داد.
وی ادامه داد: البته این تسهیلات به صورت کامل و یکجا پرداخت نشد و در چند بخش تا پایان سال تکمیل شد. نخستین قسط بازپرداخت ما اردیبهشت است اما توان پرداخت، با توجه به ادامه شرایط کرونایی وجود ندارد. امیدواریم حداقل تا پایان همه‌گیری کرونا بازپرداخت تسهیلات متوقف شود.
عبدالله پور توضیح داد: قبل از شیوع کرونا وضعیت شرکت‌های هواپیمایی مطلوب نبود و در شرایط سخت اقتصادی ناشی از تحریم ها فعالیت می‌کردند که با شیوع کرونا مشکلات تشدید شد. لغو سفرها درآمد شرکت‌های هواپیمایی را به شدت کاهش داد. در این بین ظرفیت پرواز ها هم به ۶۰ درصد در هر پرواز کاهش یافته که معضل جدی همه ایرلاین‌ها است.
وی ادامه‌داد: این محدودیت در پروازها فقط مختص پروازهای داخلی ایران است و پروازهای خارجی چنین محدودیتی ندارند .برای مثال در چند روز اخیر پرواز شیراز به مسقط فول مسافر پرواز کرد و منعی هم نداشت اما پرواز داخلی فقط با ۶۰ درصد ظرفیت امکان پذیر است.
مدیرعامل هواپیمایی تابان گفت: سود ۱۲ درصدی بازپرداخت این تسهیلات به اندازه کافی شرایط بازپرداخت را سخت کرده است، اگر هزینه دیرکرد هم قرار باشد اضافه شود واقعا توانی برای بازپرداخت وجود نخواهد داشت و امیدواریم این‌گونه نشود.
چک برگشتی و تعهدات ارزی مانع دریافت تسهیلات بود
«یونس دقیق‌کیا»، مدیرعامل شرکت هواپیمایی فلای پرشین نیز در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه اطلاع‌رسانی و پایش آثار اقتصادی کرونا گفت: دریافت تسهیلات کرونایی که برای حمایت از کسب و کارهای متضرر از کرونا مصوب شد، شرایط پیچیده‌ای داشت و ما تاکنون نتوانسته‌ایم آن را دریافت کنیم. البته فقط چهار ایرلاین تاکنون موفق به دریافت نشده‌اند که دلیل آن مشکلات خود ایرلاین‌ها بوده است.
وی توضیح داد: دریافت وام شروطی داشت که برخی شرکت‌ها نتوانستند تامین کنند، برای مثال ما چون تعهدات ارزی تسویه نشده داشتیم، نتوانستیم وام را دریافت کنیم.
دقیق‌کیا افزود: باتوجه به مبالغ بالای تسهیلات و دشواری تامین وثیقه، قرار شد هواپیماهای هر شرکت به عنوان وثیقه در رهن بانک قرار گیرند.
وی گفت: در این بین هم هزینه کارشناسی برای تعیین قیمت هر هواپیما وجود دارد، هم هزینه ثبت در دفترخانه که دست‌کم ۲ تا سه میلیارد هزینه ثبت هر هواپیما است. تیم یکی از موانع است چون هزینه بالایی صرف ثبت می‌شود اما تنها مانع این نیست.
مدیرعامل شرکت هواپیمایی فلای پرشین با بیان اینکه شرایط بازپرداخت ها هم یک مانع است، ادامه‌داد: در اصل بازپرداخت این تسهیلات با ۱۲ درصد سود است اما اگر پرداخت نشود یعنی تاخیر در بازپرداخت وجود داشته باشد، با سود ۲۶ درصد دریافت خواهد شد. در چنین شرایطی بازپرداخت وام‌ها کار سختی است و ریسک دریافت تسهیلات بالاست .
کاهش ۴۰ درصد ظرفیت مشکل جدی ماست
وی افزود: مشکلات شرکت‌های هواپیمایی زیاد است اما کاهش ظرفیت پروازهای داخلی به ۶۰ درصد مشکل جدی ما است. در حالی که پروازهای خارجی فول هستند و در سفر چندساعته خارجی خبری از کاهش تعداد مسافر نیست در ایران این کاهش ۴۰درصدی به یک مشکل جدی تبدیل شده است.
دقیق کیا همچنین گفت: اگر مانند کشورهای خارجی وام بلاعوض به ایرلاین‌ها پرداخت نمی‌شود حداقل محدودیت پرواز با ۶۰ درصد ظرفیت لغو شود. درحالی که مترو و بی.آر.تی و اتوبوس‌ها مملو از مسافر است فقط پرواز با ۱۰۰ درصد ظرفیت مشکل آفرین خواهد بود؟
وی در پایان گفت: بنابراین مهمترین درخواست ما رفع محدودیت در ظرفیت پروازها و تمدید مهلت استمهال وام‌ها است.
نتقاد از چگونگی تخصیص تسهیلات
مدیرعامل اجرایی شرکت هواپیمایی ایران ایرتور، نیز در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع رسانی و پایش آثار اقتصادی کرونا گفت: پرداخت تسهیلات به شرکت‌های هواپیمایی متضرر از کرونا، تصمیمی تاثیرگذار و مثبت بود و با استقبال ایرلاین‌ها روبه‌رو شد، هرچند شرایط دریافت آن راحت نبود.
«سید رضا موسوی» افزود: یکی از مواردی که مابه آن معترض بودیم چگونگی تخصیص تسهیلات بود. قرار شد سازمان هواپیمایی کشوری به عنوان متولی تخصیص تسهیلات، براساس تعداد ناوگان هوایی، تعداد مسافر، ساعت پرواز و نیروی مشغول به کار این تقسیم بندی را انجام دهد اما در عمل این‌گونه نشد. اگر شرایط تخصیص اعتبار به درستی در نظر گرفته می‌شد، تسهیلات عادلانه‌تر توزیع می‌شد.
وی ادامه‌داد: در مسیر دریافت تسهیلات، ستاد ملی مقابله با کرونا همکاری بسیار خوبی با ما داشت که جای تشکر دارد، زیرا هرجا به مشکل برمی‌خوردیم مسوول پیگیری که معرفی شده بود پاسخگوی تماس‌های ما بود و راهنمایی و پیگیری لازم را نجام می‌داد.
مدیرعامل اجرایی شرکت هواپیمایی ایران ایرتور اظهار داشت: برخی ایرلاین‌ها از عدم همراهی بانک‌ها گلایه داشتند اما بانک تجارت با ما همکاری خوبی داشت. برخی بانک‌ها شرط افتتاح حساب و پرداخت حقوق پرسنل ایرلاین را مطرح کرده بودند اما بانک تجارت چنین شرطی را مطرح نکرد و با همراهی خوب خود، سبب رضایت ما در مسیر دریافت تسهیلات شد. البته ما هم ۲۰ روز بعد از دریافت وام، نخستین قسط را پرداخت کردیم و تا امروز حتی یک روز هم دیرکرد نداشته‌ایم.
موسوی همچنین بیان‌داشت: با توجه به ادامه شرایط سخت کرونایی و کاهش ظرفیت پروازهای داخلی به ۶۰ درصد، امکان بازپرداخت تسهیلات واقعا سخت است و ای کاش تنفس دست‌کم ۶ ماهه در نظر می‌گرفتند تا با فروکش کردن همه‌گیری کرونا، پروازها به حالت عادی بازگردد و امکان بازپرداخت وام‌ها فراهم شود.
وی در پایان گفت: در حال حاضر پروازها با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی انجام می‌شود .حضور مسافر در پرواز خارجی باید همراه با تست منفی پی. سی. آر باشد و اگر مسافر تست پی سی آر منفی نداشته باشد به هیچ عنوان اجازه پرواز نخواهد یافت.